Działania interwencyjne to dwie następujące po sobie akcje oczyszczania dna i brzegów Jeziora Ełckiego, które poprzedzone były dwoma akcjami sprawdzenia dna (rekonesansami), których głównym celem było wybranie części akwenów, które potem były oczyszczane podczas akcji ekologicznych, a także wykonanie dokumentacji zdjęciowo-filmowej do wykorzystania podczas późniejszych działań edukacyjnych, nie tylko w ramach niniejszego zadania. Okazało się, że praktycznie wzdłuż całej promenady ilość śmieci zalegających na dnie jest ogromna. Wybraliśmy okolice mostu Zamkowego, gdzie śmieci było wyjątkowo dużo oraz gdzie w okolicy można było ustawić kontenery.
W akcjach oczyszczania uczestniczyli płetwonurkowie – głównie ze stowarzyszenia Podwodnik, ale również inni posiadający odpowiednie przeszkolenie i doświadczenie. Płetwonurkowie zbierali śmieci do specjalnych siatek, które przekazywali załogom łodzi, a które to były później przekazywane ekipie na brzegu, odpowiedzialnej za oczyszczanie i segregację śmieci: osobno szkło, osobno tworzywa sztuczne i metal, a osobno śmieci, które nie podlegały segregacji. To chyba pierwsza taka akcja na naszym terenie, gdzie oprócz oczyszczania dna nastąpiła segregacja wydobytych odpadów.
W ekipie obsługującej płetwonurków oraz odbierającej i segregującej śmieci byli nie tylko członkowie Podwodnika, ale również mieszkańcy schroniska Markot stowarzyszenia MONAR w Ełku oraz mieszkańcy miasta. W drugiej akcji zaangażowało się ich więcej niż w pierwszej – były to osoby, które obserwowały nas pierwszego dnia i kolejnego zdecydowały się pomóc. Pomogła też pogoda, która pierwszego dnia była bardzo wymagająca (zimny silny wiatr i mżawka), a drugiego – łaskawa (ciepło i piękne słońce).
Podczas 2 akcji udało się wydobyć ok. 8 tysięcy litrów śmieci (ale to tylko kropla w morzu). Najwięcej było butelek i innych opakowań szklanych. Niestety, nie wszystko dało się posegregować, wydobyliśmy m.in.: opony, armaturę łazienkowa, abażury, gąbki z materacy, kawałek eternitu, strzykawki, elementy kanalizacji i wentylacji, zabawek, garnki, kosze na śmieci, obuwie, młynek do kawy, a nawet uszkodzony rower i hulajnoga. Aby oczyścić całe jezioro powinniśmy organizować takie akcje w każdy weekend, a pracy byłoby co najmniej na rok.
Oprócz oczyszczenia akwenu zadanie miało na celu uświadomienie lokalnej społeczności jak duża jest skala zanieczyszczeń (że wyrzucone do wody śmieci nie znikają), jak bardzo one zagrażają środowisku, ale też ludziom. Zależało nam na zainteresowaniu społeczności tematem, a także aktywizację na rzecz dbania o środowisko naturalne (nie tylko zaangażowanie w realizację naszego zadania, ale też zmianę postaw – zarówno własnych, jak i potencjalnie innych osób – przez popularyzację materiałów multimedialnych z realizacji zadania). Dlatego w ramach przedsięwzięcia zaplanowaliśmy również zajęcia edukacyjne w ramach festynu, na którym przeprowaliśmy rozmowy z mieszkańcami i turystami na temat zanieczyszczeń oraz konieczności dbania o środowisko naturalne. Zanieczyszczenia zagrażają nie tylko wodnym roślinom i zwierzętom, ale również mieszkańcom i turystom uprawiającym rekreację wodną.
Festyn z naszym stoiskiem edukacyjnym zorganizowaliśmy dwukrotnie – podczas każdej akcji edukacyjnej. Rozmawialiśmy głównie z mieszkańcami, którzy licznie odwiedzali nas szczególnie podczas drugiej akcji. Naszą pracę obserwowały osoby spacerujące, w tym całe rodziny. Zachęcaliśmy do fotografowania wszystkich tych „dóbr", które zalegały na dnie. Dyskutowaliśmy, czy większa liczba koszy na śmieci, w tym nas samą wodą, zmniejszyłaby skalę problemu? Nowe śmieci (butelki po piwie) pojawiły się pod mostem nawet w nocy między pierwszą a drugą akcją...
Tematem zajęć edukacyjnych miało być również bezpieczeństwo na obszarach wodnych i nauka podstaw udzielania pierwszej pomocy, toteż oprócz festynów przeprowadziliśmy szeroką dwudniową akcję edukacyjną o na ten temat w Szkole Podstawowej nr 5 w Ełku. W zajęciach uczestniczyło 413 uczniów oraz kadra pedagogiczna.
Do trwałego efektu działania interwencyjne i edukacyjne powinny być organizowane systematycznie. Planujemy kontynuację akcji również w latach kolejnych, a także realizację podobnych akcji w gminie Orzysz i innych miejscach oraz włączanie się w akcje realizowane przez inne podmioty.
Za pomoc w realizacji zadania „Podwodna ekologia – Ełk 2021" bardzo dziękujemy:
- Miastu Ełk za dofinansowanie przedsięwzięcia
- Stowarzyszeniu MONAR Schronisku Markot w Ełku, za nieocenioną pomoc w odbiorze od nurków i segregacji śmieci,
- mieszkańcom Ełku, którzy zaangażowali się w pomoc oraz wspierali dobrym słowem,
- Centrum Edukacji Ekologicznej w Ełku za pomoc w popularyzacji informacji o zadaniu,
- PUK Ełk – za odbiór śmieci,
- Międzyszkolnemu Ośrodkowi Sportowemu w Ełku za możliwość zwodowania i parkowania łodzi,
- mediom lokalnym – Radiu 5, Rozmaitościom Ełckim i Radiu Olsztyn – za zainteresowanie tematem oraz przygotowanie relacji/audycji.